Cần truy cứu trách nhiệm hình sự

Cần truy cứu trách nhiệm hình sự

Đây là ý kiến của luật sư (LS) Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM, người giữ vai trò quan trọng trong vụ kiện buộc Cty TNHH Vedan Việt Nam phải bồi thường cho nông dân 220 tỉ đồng do hành vi xả thải trái pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho môi trường, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng ngàn gia đình nông dân huyện Cần Giờ (TPHCM) và tỉnh Đồng Nai - khi trao đổi với phóng viên Báo Lao Động ngày 3.9.

Theo luật sư, hành vi chôn hàng tấn thuốc trừ sâu của Cty CP Nicotex Thanh Thái đã vi phạm những quy định nào của pháp luật?

- Điều 7 Luật Bảo vệ môi trường quy định nghiêm cấm hành vi “chôn lấp chất độc, chất phóng xạ, chất thải và chất nguy hại khác không đúng nơi quy định và quy trình kỹ thuật về bảo vệ môi trường”.

Điều 22 Điều lệ quản lý thuốc bảo vệ thực vật được ban hành kèm theo Nghị định số 58/2002/NĐ-CP ngày 3.6.2002 của Chính phủ quy định việc tiêu hủy thuốc và bao bì thuốc bảo vệ thực vật phải đảm bảo an toàn cho người, môi trường và hệ sinh thái và phải được thực hiện theo quy trình kỹ thuật do Bộ Khoa học - Công nghệ và Bộ Tài nguyên - Môi trường ban hành. Theo đó, việc tiêu hủy thuốc, bao bì thuốc bảo vệ thực vật được thực hiện theo quy định về quản lý chất thải nguy hại. Điều 73 Luật Bảo vệ môi trường quy định chất thải nguy hại phải được xử lý bằng phương pháp, công nghệ, thiết bị phù hợp với đặc tính hoá học, lý học và sinh học của từng loại chất thải nguy hại để bảo đảm đạt tiêu chuẩn môi trường; chỉ những tổ chức, cá nhân được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép và mã số hoạt động mới được xử lý chất thải nguy hại...

Tuy nhiên, theo thông tin phản ánh trên báo chí thì Công ty cổ phần Nicotex Thanh Thái đã không xử lý, tiêu hủy thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định mà lại chôn thuốc trừ sâu xuống lòng đất, dẫn đến việc chất thải nguy hại ngấm vào lòng đất gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Như vậy, hành vi của Công ty cổ phần Nicotex Thanh Thái đã vi phạm các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

LS có cho rằng, hành vi của những người có trách nhiệm tại Công ty Nicotex Thanh Thái là vi phạm pháp luật hình sự?

- Theo tôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân có liên quan đến vụ vi phạm này. Điều 182 Bộ luật Hình sự năm 1999 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định người nào thải vào không khí, nguồn nước, đất các chất gây ô nhiễm môi trường, phát tán bức xạ, phóng xạ vượt quá quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất thải ở mức độ nghiêm trọng hoặc làm môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng hoặc gây hậu quả nghiêm trọng khác, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm. Trường hợp phạm tội làm môi trường bị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng hoặc gây hậu quả rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng khác thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm.

Nếu chứng minh được Công ty CP Nicotex Thanh Thái đã vi phạm trong việc xử lý chất thải độc hại, thì người dân có thể khởi kiện được không? TAND nào có thẩm quyền giải quyết?

- Tôi cho rằng Cty CP Nicotex Thanh Thái đã vi phạm nghiêm trọng quy định về bảo vệ môi trường. Do đó, nếu có căn cứ cho rằng hành vi vi phạm pháp luật của Cty CP Nicotex Thanh Thái xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình, thì người dân có quyền khởi kiện doanh nghiệp này theo quy định tại Điều 133 Luật Bảo vệ môi trường. TAND huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa - nơi Cty CP Nicotex Thanh Thái đóng trụ sở - sẽ có thẩm quyền giải quyết vụ kiện.

Là người đã có kinh nghiệm trong việc giúp nông dân huyện Cần Giờ (TPHCM) khởi kiện và buộc Cty Vedan Việt Nam phải bồi thường cho nông dân 220 tỉ đồng, theo LS, nếu khởi kiện Cty CP Nicotex Thanh Thái, người dân cần chuẩn bị những hồ sơ, chứng cứ gì?

- Việc xác định thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường về sự suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường do cơ quan, tổ chức tiến hành độc lập. Trong vụ việc Cty Vedan, thì Tổng cục Môi trường đã có các văn bản đề nghị Viện Môi trường và Tài nguyên - Đại học Quốc gia TPHCM phối hợp điều tra, khảo sát và xây dựng “Báo cáo đánh giá tác động môi trường và thiệt hại về kinh tế, môi trường do hành vi gây ô nhiễm của Công ty Vedan và các doanh nghiệp trên lưu vực sông Thị Vải”. Đây là cơ sở để làm căn cứ xử lý hành vi vi phạm và để người dân yêu cầu bồi thường thiệt hại. Do đó, người dân cần đề nghị cơ quan chức năng có thẩm quyền xác định thiệt hại do hành vi của Cty Nicotex Thanh Thái gây ra. Từ đó, sẽ làm căn cứ để yêu cầu Cty này bồi thường. Trong vụ việc này, tôi cho rằng khả năng thắng kiện của người dân là khá cao nếu người dân thu thập và cung cấp được đầy đủ hồ sơ, chứng cứ để tòa án giải quyết. Tôi tin rằng công lý sẽ thuộc về lẽ phải.

Luật gia Dương Đình Khuyến - Trưởng ban Tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý Hội Luật gia Việt Nam - cho biết: Nếu được người dân yêu cầu, Hội Luật gia Việt Nam sẵn sàng giúp đỡ và hỗ trợ pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

via Xã hội